SZOPKI KRAKOWSKIE
Szopki krakowskie (Betlejem krakowskie) to związane ze świętami Bożego Narodzenia dzieła sztuki rękodzielniczej przedstawiające miniatury zabytkowych budowli Krakowa. Szopki krakowskie swą tradycją sięgają jasełek, niegdyś wystawianych w kościołach w okresie świąt Bożego Narodzenia. Przeważnie były to stajenki betlejemskie na tle skalistego krajobrazu. Umieszczano w nich figurki Dzieciątka, Maryi, Józefa oraz pastuszków, owiec, osłów, wołów itp. Na święto Trzech Króli, przypadające 6 stycznia, dostawiano dodatkowo postacie monarchów. Najstarsze figurki jasełkowe, pochodzące z XIV wieku, zachowały się w klasztorze klarysek przy kościele św. Andrzeja.
Pierwsze szopki powstały w połowie XIX wieku. Tworzyli je cieśle, murarze z Krakowa i okolic. Było to dla nich dodatkowe zajęcie w czasie martwego sezonu budowlanego. W okresie świąt chodzili ze swymi szopkami po domach. Znany był zespół szopkarzy majstra Michała Ezenekiela, który rokrocznie gościł u hrabiów Potockich w pałacu Pod Baranami i u Estreicherów. Na Rynku kolędnicy czekali na widzów pomiędzy Floriańską a św. Jana.
Wzorem architektonicznym był przede wszystkim kościół Mariacki, ale wykonywano także miniatury Wawelu, Sukiennic, Barbakanu. Szopki stanowiły scenę teatru ludowego z kukiełkami. Postaci należały do dwóch splatających się światów: biblijnego, przedstawiającego narodziny Jezusa i świeckiego, wciąż zmienianego i aktualizowanego, wyrosłego z wątków historycznych, patriotycznych, obyczajowych, satyrycznych, np. za czasów Jana Sobieskiego w szopkach pojawiły się figurki skrzydlatych husarzy. Nieco później popularną postacią była figurka Naczelnika Tadeusza Kościuszki.
Szopka krakowska swój kształt wywodzi od szopki z medyki. Była to prosta konstrukcja w formie świątyni, mieszcząca na dole nieruchomy żłób z Dzieciątkiem Jezus, Maryją i Józefem. Z obu wieżyczek wychodziły lalki – kukiełki umocowane na patykach.
We współczesnych szopkach kukiełki zostały zastąpione nieruchomymi figurkami, które przedstawiają zarówno postaci historyczne, jak i współczesnych polityków, artystów; czerpią z folkloru, legend krakowskich (ze szczególnie popularną o Smoku Wawelskim).
Od 1937 roku corocznie, w pierwszy czwartek grudnia, odbywa się prezentacja szopek na stopniach pomnika Mickiewicza� na krakowskim Rynku i konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską, z wystawą pokonkursową w Krzysztoforach. W budowaniu szopek od lat specjalizują się całe rody współczesnych cieśli.
Zobacz także:
TRADYCJE ŚWIĄTECZNE/Film edukacyjny
Futomianie: „Potrawy wigilijne”
Pomaganie jest piękne :)
Świąteczne cytaty cz .II
Świąteczne cytaty cz .I
Wioska Św. Mikołaja
Mikołajkowy blok reklamowy 2014
Gwiazda Betlejemska
Zapraszam do oglądnięcia świątecznej bajki pt. „Narodziny Jezusa”
Data narodzin Jezusa Chrystusa
Znajdź więcej na magii świąt